Wraz z nadejściem cieplejszych dni coraz więcej osób zaczyna spoglądać w stronę garażu, piwnicy czy balkonu, czyli tam, gdzie przez ostatnie miesiące czekał ich rower. Zanim jednak ruszymy na pierwszą przejażdżkę, warto zająć się dokładnym przeglądem i przygotowaniem jednośladu do sezonu. To kwestia przede wszystkim bezpieczeństwa, ale też komfortu jazdy. Poznaj kompleksowy poradnik, który krok po kroku przeprowadzi Cię po tym, czym myć i jak dobrze przygotować rower do sezonu.
Kiedy rozpocząć sezon rowerowy?
Choć dla wielu pasjonatów sezon trwa cały rok, w praktyce najwięcej osób wraca na rower na przełomie lutego i marca. Gdy temperatura przekracza 10°C, a drogi stają się suche i wolne od pozimowej soli, to idealny moment na rozpoczęcie przygotowań. Dni są dłuższe, warunki bardziej sprzyjające, a chęć do jazdy wzrasta z każdym kolejnym promieniem słońca.
Czyszczenie – pierwszy krok do sprawnego roweru
Zanim sięgniesz po smary i narzędzia, warto dokładnie wyczyścić rower. Po zimowej przerwie, na ramie, napędzie i osprzęcie mogą zalegać kurz, błoto i resztki starego smaru. Czyszczenie to doskonała okazja do dokładnej oceny stanu technicznego komponentów.
Czym myć rower?
Na pytanie, czym należy czyścić rower, odpowiedź jest bardzo prosta. Aby zrobić to skutecznie, a jednocześnie go nie uszkodzić, wystarczy gąbka, ciepła woda i niewielka ilość płynu do naczyń. Jeśli natomiast oczekuje się jeszcze dokładniejszego efektu lub chce się oszczędzić czas, można skorzystać z profesjonalnych szamponów. Sprawdzają się doskonale w przypadku trudniejszych zabrudzeń i są bezpieczne dla lakieru oraz elementów plastikowych.
Czyszczenie przerzutek i napędu
Czyszczenie napędu wymaga dokładności. Łańcuch, kaseta i przerzutki są narażone na kontakt z błotem, kurzem i zaschniętym smarem, który z czasem zamienia się w twardy osad. Wybór tego, czym wyczyścić przerzutki, kasetę i zębatki w rowerze, zależy od stopnia zaawansowania użytkownika. Niektórzy chcą uzyskać optymalny efekt przy minimalnym nakładzie pracy. W takim wypadku niezbędne będą specjalistyczne szczotki, środki odtłuszczające i narzędzia do czyszczenia takich elementów. Dzięki nim dotrze się do wszystkich zakamarków oraz usunie brud bez rozmontowywania układu napędowego.
Mycie pod ciśnieniem
Wielu rowerzystów zastanawia się, czy mycie roweru myjką ciśnieniową to dobry pomysł. Odpowiedź brzmi: tak, ale trzeba robić to z rozwagą. Silny strumień wody nie powinien być kierowany bezpośrednio na łożyska, stery, suport ani piasty. Grozi to wypłukaniem smaru i przyspieszonym zużyciem elementów. Do ramy i kół można jej używać z odpowiedniej odległości i pod kątem, zachowując przy tym dużą ostrożność.
Konserwacja roweru przed sezonem
Wyczyszczony sprzęt wymaga konserwacji, czyli nasmarowania wszystkich ruchomych części odpowiednimi preparatami. To najlepszy moment, aby dowiedzieć się, jak dbać o rower (zwłaszcza MTB), aby uniknąć częstych wizyt w serwisie. Łańcuch po wyschnięciu należy pokryć cienką warstwą smaru. Wybór właściwego środka zależy od warunków jazdy: smary suche lepiej sprawdzają się w suchym klimacie, natomiast smary mokre są bardziej odporne na wilgoć i błoto. Przerzutki powinny być nasmarowane punktowo, zwłaszcza w miejscach styku metalowych elementów, co ułatwi zmianę przełożeń. Jeśli rower wyposażony jest w amortyzator, warto zabezpieczyć jego uszczelki środkiem silikonowym – poprawi to płynność pracy i zwiększy żywotność mechanizmu. Nie można też zapomnieć o sterach. Gdy wyczuwalny jest opór lub luz, konieczne może być rozebranie główki ramy, oczyszczenie jej i ponowne nasmarowanie lub nawet pomoc eksperta.
Zabrudzenie smarem
Nieodłączną cechą smaru jest to, że bardzo dobrze trzyma się traktowanej nim powierzchni. Jakkolwiek w przypadku np. łańcucha jest to zaletą, tak już w przypadku innych elementów czy samego smarującego – zdecydowanie wadą. Nie od dziś wiadomo, że ze skóry lub odzieży tłuste zabrudzenia świetnie usuwa pasta BHP czy płyn do naczyń, ale czym zmyć smar z samego roweru? Jeśli na plastikowych i metalowych elementach znalazła się grubsza warstwa, dobrze jest możliwie dokładnie zebrać ją np. ręcznikiem papierowym, a dopiero potem myć do czysta. Świetnie nada się do tego celu benzyna ekstrakcyjna, która skutecznie rozpuści wszelkie pozostałości.
Przegląd roweru po zimie – co sprawdzić przed jazdą?
Po konserwacji przyszedł czas na dokładny przegląd techniczny. W pierwszej kolejności należy skontrolować hamulce, zarówno klocki, jak i linki lub przewody hydrauliczne. Najważniejsza dla bezpieczeństwa jest sprawność układu hamulcowego. Następnie warto sprawdzić ciśnienie w oponach – po dłuższym postoju powietrze naturalnie uchodzi, co zwiększa opory toczenia i ryzyko przebicia dętki. Stan linek i pancerzy to kolejny istotny punkt: jeśli są postrzępione, pęknięte lub zardzewiałe, trzeba je wymienić. Luz na sterach, suportach i piastach może wskazywać na zużycie łożysk lub potrzebę regulacji. Nawet niewielkie luzy wpływają na komfort jazdy i mogą pogłębiać się w czasie użytkowania. Zużycie napędu (łańcucha i zębatek) należy sprawdzić specjalnym przymiarem. Rozciągnięty łańcuch to szybka droga do zniszczenia kasety i korby. Nie można też zapominać o dokładnym ustawieniu przerzutek i hamulców, jeśli działają opornie, dobrze jest poświęcić czas na regulację lub poprosić o pomoc serwis. Na koniec trzeba jeszcze raz przejrzeć wszystkie śruby i mocowania. Dokręcenie mostka, siodełka czy kół może uchronić przed groźną awarią w trakcie jazdy.
Serwis i wymiana zużytych części
Niektóre komponenty wymagają wymiany jeszcze przed rozpoczęciem sezonu. Jeśli hamulce nie trzymają mimo regulacji, klocki są zdarte, a tarcze wyraźnie wygięte – bezwzględnie są do wymiany. Opony, które straciły bieżnik, mają spękaną powierzchnię lub wybrzuszenia, nie nadają się do jazdy i trzeba postąpić z nimi tak samo. Podobnie z łańcuchem, jeśli miernik wskazuje na nadmierne rozciągnięcie, warto go zastąpić nowym, zanim zniszczy kolejne elementy napędu. Wymiana części na nowe, pomimo bycia oczywistą inwestycją w bezpieczeństwo i sprawność roweru, może się również okazać wyjściem bardziej ekonomicznym niż uporczywe próby naprawy.
Jazda próbna – ostatni etap przygotowań
Po zakończonym czyszczeniu, konserwacji i przeglądzie technicznym przychodzi czas na jazdę próbną. Najlepiej wybrać się na krótką trasę po dobrze znanej okolicy. W trakcie jazdy należy obserwować działanie przerzutek, ocenić skuteczność hamowania, sprawdzić, czy rower nie wydaje niepokojących dźwięków i czy nic nie przeszkadza w płynnej jeździe. To najlepszy moment na wykrycie ewentualnych niedociągnięć, które od razu da się poprawić.
Gotowy na sezon?
Samodzielne przygotowanie sprzętu na nadchodzący sezon może przynieść ogrom satysfakcji. Własnoręczne czyszczenie i usuwanie znalezionych usterek potrafi okazać się dobrą zabawą, niczym rozwiązywanie łamigłówek. Regularna pielęgnacja sprawia, że rower odwdzięcza się bezawaryjnością i przyjemnym prowadzeniem – niezależnie od tego, czy wybierasz się na codzienny dojazd do pracy, trening w lesie czy weekendową wycieczkę z rodziną. Warto poświęcić czas przed startem sezonu, by później móc cieszyć się każdym kilometrem na w pełni działającym jednośladzie.